کارکردهای تربیتی خودکنترلی و نقش آن در سلامت روان از دیدگاه قرآن و روایات

مقدمه : خودکنترلی مدیریت بر خویشتن است که انسان به واسطه آن، خود را ملزم به انجام یا ترک برخی امور می کند. رسیدن به این مدیریت، از طریق مهار امیال بوده و مفهوم ضمنی آن، فرونشانی یا مهارکردن است که تأثیر به سزایی در سلامت روحی و معنوی دارد. هدف از این مقاله بیان راه های رسیدن به خودکنترلی و نقش آن در سلامت معنوی از دیدگاه قرآن و روایات است. روش: نوشتار حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی، با رویکرد قرآنی ـ روایی انجام شده است. یافته ها: پس از بررسی منابع اصیل اسلامی بیان می دارد، خودکنترلی یکی از مؤلفه های مؤثر در رسیدن به آرامش روان است. خویشتن داری زندگی را متعادل، صبر را زیاد و رابطه با معبود را مستحکم کرده و در نهایت به زندگی رنگ آرامش و سلامتی می دهد. بحث و نتیجه گیری: قرآن و روایات برای رسیدن به خودکنترلی دو راهکار ترسیم نموده اند، الف ـ شناختی: از طریق خداشناسی، خودشناسی، جهان بینی و...؛ ب ـ رفتاری: به واسطه خوف و رجا، حیا و عفاف، صبر، روزه که باید این دو، توأمان ایجاد شود، مؤلفه های شناختی قدرت درون را افزایش می دهد و مؤلفه های رفتاری، توان برون را تقویت می نماید که این دو باعث حرکت انسان در جهت رسیدن به خودکنترلی می شوند.